جستجو 
رتبه بندی تولید فولاد در جهان(2024): جایگاه ایران و بزرگترین شرکت ها
فولاد خام به‌عنوان یکی از حیاتی‌ترین و استراتژیک‌ترین کالاها در اقتصاد جهانی، همواره در کانون توجه صنایع بزرگ قرار داشته است. بررسی رتبه بندی تولید فولاد در جهان، نه‌تنها قدرت صنعتی کشورها را نشان می‌دهد، بلکه معیاری برای سنجش توسعه زیرساخت‌ها و تقاضای جهانی نیز محسوب می‌شود. در این مقاله از محک استیل، به این سؤال پاسخ خواهیم داد که رتبه اول تولید فولاد جهان کدام کشور است و بزرگترین شرکت های تولید کننده فولاد جهان چه رتبه‌ای دارند. همچنین موقعیت حساس جایگاه ایران در تولید فولاد در جهان را با جزئیات کامل و بر اساس آمار نهایی سال 2024 تحلیل خواهیم کرد.
جدول رتبه بندی نهایی تولید فولاد در جهان 2024
بر اساس آمار نهایی انجمن جهانی فولاد(World Steel Association) برای سال 2024، کشورهای زیر بیشترین میزان تولید فولاد خام را به خود اختصاص داده‌اند. مجموع تولید این 10 کشور در سال 2024، حدود 1500.1 میلیون تُن بوده است.
| رتبه | کشور | تولید سال 2024(میلیون تن) | سهم از تولید کل ده کشور برتر(درصد) |
| 1 | چین | 1000 | 66.7% |
| 2 | هند | 149.4 | 10.0% |
| 3 | ژاپن | 84.0 | 5.6% |
| 4 | آمریکا | 799.5 | 5.3% |
| 5 | روسیه | 70.7 | 4.7% |
| 6 | کره جنوبی | 63.6 | 4.2% |
| 7 | آلمان | 37.2 | 2.5% |
| 8 | ترکیه | 36.9 | 2.5% |
| 9 | برزیل | 33.8 | 2.3% |
| 10 | ایران | 31.4 | 2.1% |
بزرگترین شرکت‌های تولیدکننده فولاد جهان براساس کشور
بررسی قدرت بزرگترین شرکت‌های تولید کننده فولاد جهان، کلید درک رقابت و ساختار این بازار است. این شرکت‌ها، نه تنها در مقیاس‌های بزرگ، بلکه با تمرکز بر تکنولوژی و بهره‌وری، نقش مهمی در تعیین قیمت‌های جهانی ایفا می‌کنند.
1-چین؛ سلطه بر بازار تولید فولاد در جهان
چین به‌عنوان کشوری که با فاصله زیاد، رتبه اول تولید فولاد جهان را به خود اختصاص داده است، با سهمی نزدیک به 67 درصد از کل تولید 10 کشور برتر، قدرتمندترین کشور این صنعت در سال 2024 بود. مزیت اصلی چین، ظرفیت تولید عظیم و ادغام عمودی در زنجیره تأمین است. تمرکز چین بر تولید انبوه با استفاده از روش‌های کوره بلند (BF) برای تامین نیازهای داخلی پروژه کمربند و جاده(راهبردی است که توسط چین آغاز شده و به دنبال اتصال آسیا با آفریقا و اروپا از طریق شبکه های زمینی و دریایی) و بخش ساخت‌وساز است، که این حجم عظیم، قیمت‌های جهانی را تحت تأثیر قرار می‌دهد. شرکت‌های بزرگ فولاد در چین به شرح زیر است:
- گروه بائوو(Baowu Group): این شرکت بزرگترین شرکت تولید فولاد جهان محسوب می‌شود و حجم تولید آن از مجموع تولید چندین کشور بزرگ بیشتر است. بائو در زمینه تولید فولادهای با تکنولوژی بالا برای صنایع نوظهور نیز پیشگام است.
هبئی استیل(Hebei Steel): یکی از شرکت‌های عظیم دولتی چین که با تمرکز بر حجم تولید، نقش مهمی در ثبات بازار فولاد این کشور دارد و در مناطق صنعتی چین یک رکن کلیدی به شمار می‌رود.
2-هند؛ در مسیر رشد جهانی و رقابت
هند با سهمی 10 درصدی از جمع تولید 10 کشور برتر، جایگاه دوم خود را در رتبه بندی تولید فولاد در جهان در سال 2024 تثبیت کرد. رشد تولید این کشور عمدتاً توسط تقاضای داخلی برای زیرساخت و شهرنشینی هدایت می‌شود. هند با دارا بودن منابع عظیم سنگ آهن و زغال سنگ، از مزیت هزینه‌ای قابل توجهی در تولید فولاد از طریق روش کوره بلند (BF) بهره می‌برد و در حال حاضر تمرکز خود را بر افزایش تولید فولاد تخصصی برای کاهش وابستگی به واردات قرار داده است. در ادامه شرکت‌های تولید فولاد در این کشور را به شما معرفی خواهیم کرد.
- تاتا استیل(Tata Steel): این شرکت، یکی از معتبرترین نام‌ها در صنعت فولاد جهان است و همواره جز 10 تا از بزرگترین شرکت های تولید کننده فولاد جهان قرار داشته است. تاتا به دلیل فعالیت‌های بین‌المللی و تمرکز بر پایداری زیست محیطی در تولید شناخته می‌شود.
شرکت فولاد هند(SAIL): این شرکت دولتی، ستون فقرات تأمین نیازهای پروژه‌های عظیم دولتی و ملی هند محسوب می‌شود.
3-ژاپن؛ تمرکز بر محصولات با ارزش افزوده بالا
ژاپن در جایگاه سوم جهانی با سهم 5.6 درصدی قرار دارد. مزیت رقابتی ژاپن، نه در حجم خام تولید، بلکه در تخصص آن‌ها در تولید فولاد با کیفیت فوق‌العاده بالا است. شرکت‌های ژاپنی در تولید فولادهای پیشرفته با مقاومت کششی بالا (AHSS) که برای سبک‌سازی و ایمنی خودروها حیاتی‌اند، پیشرو هستند و این نوآوری، اصلی‌ترین وجه تمایز تولیدات ژاپن در سطح جهانی محسوب می‌شود. شرکت‌های مطرح تولید فولاد ژاپن در ادامه معرفی شده‌اند.
- نیپون استیل(Nippon Steel): این شرکت با تخصص در تولید ورق‌های مخصوص و فولادهای با مقاومت بالا، یکی از پیشگامان تکنولوژی در صنعت فولاد جهان است و فناوری‌های متالورژی پیشرفته‌ای را به کار می‌گیرد.
جی‌اف‌ای هلدینگ(JFE Holdings): این شرکت نیز بر تولید محصولات با ارزش افزوده بالا و حضور فعال در بازارهای آسیایی متمرکز است.
4-آمریکا؛ متکی بر بازیافت و نوآوری
آمریکا با سهم 5.3 درصدی در رتبه چهارم جهانی قرار دارد. این کشور بر خلاف چین، بیشتر متکی بر کوره‌های قوس الکتریکی (EAF) است که به جای استفاده از سنگ آهن اولیه، از ضایعات فولادی بازیافتی استفاده می‌کند. این مدل تولید، آمریکا را به یکی از پیشتازان تولید فولاد سبز تبدیل کرده و نوآوری در فرآیندهای بازیافت و کاهش انتشار کربن، مهم‌ترین بخش استراتژی صنعتی آن‌هاست. مهم‌ترین شرکت‌های تولید فولاد آمریکا عبارتند از:
- نیوکور(Nucor Corporation): این مجموعه، بزرگترین شرکت تولید فولاد جهان در آمریکا بر اساس روش EAF است و به دلیل مدل عملیاتی منعطف و کم‌هزینه شناخته می‌شود.
یو.اس.( U.S. Steel): این شرکت با تاریخچه‌ای طولانی، همچنان یکی از بزرگترین تأمین‌کنندگان فولاد برای زیرساخت‌ها و بخش‌های صنعتی است.
5-روسیه؛ بازیگر مهم؛ بهترین کشور بازارهای انرژی و زیرساخت
روسیه با سهم 4.7 درصدی در جایگاه پنجم قرار گرفته است. تولیدکنندگان روسی، که اغلب به صورت عمودی ادغام شده فولاد تولید می‌کنند، از مزیت هزینه‌ای ناشی از دسترسی آسان به منابع عظیم سنگ آهن و انرژی بهره می‌برند. این ادغام عمودی به شرکت‌های روسی اجازه می‌دهد تا کنترل بیشتری بر قیمت نهایی و ثبات عرضه داشته باشند و آن‌ها را به صادرکننده‌ای کلیدی برای بازارهای منطقه‌ای تبدیل کرده است. از شرکت‌های تولیدکننده فولاد در روسیه می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
- اِوراز(Evraz): این شرکت، یکی از بزرگترین تولیدکنندگان فولاد خام و محصولات معدنی است که دارای عملیات گسترده در آمریکای شمالی و روسیه است.
نوو لیپتسک استیل( NLMK): یکی دیگر از غول‌های فولاد سازی روسیه که در تولید ورق‌های با کیفیت برای مصارف خاص تخصص دارد.
6-کره جنوبی؛ غول های تولیدکننده محصولات تخصصی
کره جنوبی با سهم 4.2 درصدی در جایگاه ششم، نقش مهمی در تأمین محصولات تخصصی و با کیفیت برای صنایع منطقه دارد. مانند ژاپن، مزیت رقابتی کره جنوبی نیز در توانایی تولید فولادهای نسل جدید و فوق‌سبک برای صنایع مادر (به خصوص کشتی‌سازی و خودروسازی پیشرفته) است که نیازمند دقت و خلوص بسیار بالاست. در ادامه مهم‌ترین تولیدکنندگان فولاد در کره جنوبی را به شما معرفی خواهیم کرد.
- پوسکو(POSCO): این شرکت به طور مداوم جز بزرگترین شرکت های تولید کننده فولاد جهان قرار دارد و به دلیل بهره‌وری بالا و نوآوری در فرآیند تولید(مانند استفاده از تکنولوژی FINEX) مشهور است.
هیوندای استیل(Hyundai Steel): این شرکت، بخشی از گروه بزرگ هیوندای است که عمدتاً تأمین‌کننده نیازهای صنایع مادر در کره جنوبی است.
7-آلمان؛ بزرگترین تولیدکننده در اتحادیه اروپا
آلمان با سهم 2.5 درصدی در رتبه هفتم و بزرگترین تولیدکننده فولاد در اتحادیه اروپا است. این کشور بر بالاترین استانداردهای کیفیت و پایداری در تولید متمرکز است و در تولید فولادهای کربنی و آلیاژی برای صنایع دقیق مهندسی و ماشین‌آلات پیشتاز است. آلمان در خط مقدم کربن‌زدایی صنعت فولاد اروپا قرار دارد. شرکت زیر از تولیدکنندگان معروف فولاد در آلمان است:
تیسن‌کروپ(Thyssenkrupp Steel): یکی از بزرگترین تولیدکنندگان فولاد در اروپا که تمرکز زیادی بر کربن‌زدایی و تولید فولاد سبز دارد.
8-ترکیه؛ رقیب اصلی منطقه‌ای با جایگاه رقابتی
ترکیه با سهم 2.5 درصدی در جایگاه هشتم قرار دارد. مزیت اصلی ترکیه، موقعیت ژئوپلیتیکی آن در تقاطع اروپا و آسیا و همچنین انعطاف‌پذیری بالای صنعتش است که عمدتاً بر پایه EAF کار می‌کند؛ این به ترکیه امکان می‌دهد تا با سرعت و هزینه نسبتاً پایین‌تر، محصولات مورد نیاز بازارهای صادراتی را تولید کند. ترکیه یک صادرکننده عمده میلگرد است و رقابت شدیدی را با ایران در بازارهای خاورمیانه و شمال آفریقا ایجاد کرده. شرکت زیر ازجمله شرکت‌های تولیدکننده فولاد در ترکیه است.
اردِمیر (Erdemir): بزرگترین تولیدکننده فولاد در ترکیه که سبد محصولات متنوعی از جمله ورق و محصولات مسطح را ارائه می‌دهد.
9-برزیل؛ قدرت صنعتی آمریکای لاتین
برزیل به‌عنوان بزرگترین تولیدکننده آمریکای لاتین، با سهم 2.3 درصدی در رتبه نهم قرار دارد. صنعت فولاد برزیل به دلیل دسترسی به سنگ آهن با عیار بالا و همچنین استفاده گسترده از زغال‌سنگ زیست‌توده (Bio-coal) به جای زغال‌سنگ متالورژیکی سنتی، یک مدل تولیدی نسبتاً سبزتر را در قاره آمریکا دنبال می‌کند. در ادامه به معرفی یکی از شرکت‌های تولید فولاد در برزیل می‌پردازیم.
گرداو(Gerdau): یکی از مهم‌ترین شرکت‌های فولاد جهان که در سراسر آمریکای شمالی و جنوبی دارای تأسیسات است.
10-ایران؛ جایگاه دهم جهانی و مزیت‌های تولید کم هزینه
برای پاسخ به این سؤال که ایران چندمین تولید کننده فولاد در جهان است، باید به رتبه دهم آن در میان بزرگان جهان اشاره کرد. با سهم 2.1 درصدی از تولید 10 کشور برتر، رتبه تولید فولاد ایران در جهان در جایگاه دهم جهانی حفظ شده و جایگاه ایران در تولید فولاد در جهان بسیار استراتژیک است؛ زیرا ایران مزیت‌های منحصر به فردی مانند دسترسی به منابع عظیم گاز طبیعی برای تولید آهن اسفنجی به روش(DRI) و سنگ آهن را دارد که کشورمان را به یکی از کم‌هزینه‌ترین تولیدکنندگان فولاد در جهان تبدیل کرده است. رتبه ایران در تولید فولاد جهان نشان‌دهنده توانمندی این صنعت و اتکای آن به مزیت‌های ذاتی در شرایط رقابت بین‌المللی است. از تولیدکنندگان فولاد در ایران می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- فولاد مبارکه اصفهان: بزرگترین تولیدکننده فولاد ایران و مجموعه‌ای حیاتی در حفظ جایگاه ایران در تولید فولاد در جهان دارد و تمرکز آن بر محصولات مسطح است.
فولاد خوزستان: یکی از ارکان تولید فولاد خام کشور که بر روش احیای مستقیم (DRI) متمرکز است و محصولات آن به‌ویژه شمش و بیلت، جایگاه خوبی در بازارهای صادراتی دارند.
سخن پایانی
در این مقاله از محک استیل بررسی رتبه بندی تولید فولاد در جهان در سال 2024 انجام شد که نشان می‌دهد صنعت فولاد خام همچنان صنعتی با رقابت بالا و تحت سلطه تولیدکنندگان آسیایی، به ویژه چین و هند، است. در حالی که کشورهای توسعه‌یافته مانند آمریکا و ژاپن مسیرهای خود را به سوی فولاد سبزتر و محصولات تخصصی با نوآوری و بازیافت هدایت می‌کنند، کشورهای نوظهوری مانند ایران و برزیل با بهره‌گیری از مزیت‌های ذاتی در مواد اولیه(گاز طبیعی و سنگ آهن)، نقش مهمی در حفظ توازن عرضه جهانی ایفا می‌کنند. به‌طور کلی، رتبه‌بندی تولید فولاد در جهان، بیش از یک جدول آماری، نشان‌دهنده پویایی قدرت‌های اقتصادی و صنعتی جهان است. رشد هر یک از بزرگترین شرکت های تولید کننده فولاد جهان، مستقیماً بر قیمت‌های مواد اولیه و توسعه زیرساخت‌ها در سراسر دنیا تأثیرگذار است و این رتبه‌بندی، نقشه‌ای دقیق از قدرت صنعتی امروز را ارائه می‌دهد.
