جستجو 
راهنمای کامل اجرای وال پست نبشی + ضوابط فنی نبشی کشی دیوارها
مقاوم‌سازی ساختمان یکی از مراحل کلیدی در ارتقای ایمنی سازه‌هاست که در بخش‌های خاصی از پروژه‌های ساخت‌وساز اجرا می‌شود. از جمله اجزای موثر در این زمینه، وال پست با نبشی (L-shaped Wall Post) است که با تقویت و مهار دیوارهای پیرامونی، از ریزش یا آسیب آن‌ها در برابر نیروهای جانبی مانند باد شدید، طوفان و زمین‌لرزه جلوگیری می‌کند.
در این مقاله از مجله محک استیل، با مفهوم وال پست با نبشی و اهمیت آن در مقاومت ساختمان بیشتر آشنا خواهید شد.
نبشی وال پست چیست؟
نبشی وال پست معمولا از اتصال دو نبشی فولادی به‌صورت مقطع مرکب ساخته می‌شود و می‌تواند به هر دو شکل عمودی یا افقی در داخل یا پیرامون دیوار نصب گردد. این مجموعه، نقش تقویت‌کننده و تکیه‌گاه را برای دیوار ایفا می‌کند.
هدف از اجرای وال پست نبشی، انتقال صحیح نیروهای وارده از دیوار به ستون‌ها یا اسکلت سازه است؛ به این ترتیب، نیروهای جانبی زلزله یا طوفان، به‌طور مستقیم به ستون‌ها منتقل شده و از تخریب یا ترک خوردن دیوار جلوگیری می‌شود.
جدول مقایسه اجرای وال پست با نبشی با دیگر انواع وال پست
وال پست را می‌توان با مقاطع مختلفی مانند نبشی، ناودانی، بتن مسلح (بتن آرمه) یا پروفیل سبک اجرا کرد که انتخاب هر کدام به نوع دیوار، ارتفاع و شرایط سازه بستگی دارد.
در جدول زیر، با بررسی ویژگی‌ها، مزایا و محدودیت‌های هر نوع مقطع می‌توان بهتر درک کرد که چرا ساخت وال پست با نبشی یکی از گزینه‌های رایج و کارآمد در پروژه‌های ساختمانی است.
| نوع وال پست | مقطع مورد استفاده | کاربرد اصلی | نحوه اتصال به سازه | مزایا | محدودیت‌ها |
| وال پست با نبشی | نبشی فولادی | دیوارهای بلند یا با دهانه‌ی زیاد | جوشکاری به پلیت زیر سقف و کف طبقه | مقاومت بالا نصب آسان اتصال مطمئن | نیاز به ضد زنگ یا رنگ محافظ |
| وال پست با ناودانی | ناودانی فولادی | دیوارهای سنگین یا صنعتی | پیچ و مهره یا جوش به ستون | استحکام زیاد مناسب برای بارهای سنگین | وزن بیشتر هزینه بالاتر |
| وال پست بتنی | بتن مسلح | دیوارهای باربر یا محوطه‌ای | یکپارچه با دیوار | دوام بالا ضد خوردگی | وزن زیاد اجرا زمان‌بر |
| وال پست آلومینیومی | پروفیل سبک فلزی | پارتیشن‌های داخلی یا سبک | پیچ به قاب یا کف | وزن کم سرعت اجرا بالا | تحمل بار کم‌تر مناسب فضاهای داخلی |
اهمیت استفاده از نبشی مناسب وال پست
نبشی برای وال پست با مقطع L شکل خود، توانایی تحمل نیروهای خمشی و برشی را دارد و به‌طور غیرمستقیم موجب افزایش مقاومت جانبی دیوار می‌شود. استفاده از این فولاد برای افزایش پایداری وال پست، مزایای متعددی دارد که از جمله آن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- مقاومت و دوام مکانیکی بالا
- پایداری در برابر خوردگی در صورت داشتن پوشش مناسب (رنگ اپوکسی یا گالوانیزه)
- تقویت دیوارهای نگهدارنده در برابر بارهای جانبی (مانند فشار باد یا زلزله)
- ایجاد اتصال مطمئن میان دیوار و سایر اجزای سازه؛ مانند اتصال دیوار به ستون، ستون به فونداسیون یا اتصال نبشی به دیوارهای سنگین
لزوم نبشی‌کشی برای مقاوم‌سازی
بر اساس الزامات استاندارد 2800 ایران که به نحوه طراحی ساختمان‌ها برای مقاوم بودن در برابر نیروهایی مانند زلزله می‌پردازد، لازم است لبه‌های آزاد دیوارهای غیرسازه‌ای به‌شکلی امن مهار شود. این امر از واژگونی یا جدا شدن دیوار در زمان زلزله و یا تحت تاثیر نیروهای جانبی مانند باد یا ارتعاشات جلوگیری کرده و پایداری دیوار را تضمین می‌نماید.
بنابراین، لازم است مهندس ناظر در مرحله سفت‌کاری دستور اجرای نبشی‌کشی برای مهار لبه‌های آزاد دیوارهای پیرامونی، اطراف در و پنجره‌ها و نیز دیوارهای جان‌پناه را ابلاغ کند.
توجه: معمولا توصیه می‌شود این موضوع در ابتدای مرحله سفت‌کاری به مالک یا پیمانکار اطلاع داده شود تا از دوباره‌کاری در مراحل بعدی جلوگیری گردد.
ضوابط فنی نبشی کشی وال پست چیست؟
نبشی‌کشی وال پست الزامات خاصی دارد که مهم‌ترین آن‌ها به شرح زیر است:
اگر ارتفاع دیواربیش از حدود 30 برابر ضخامت آن باشد، طبق ضوابط فنی، می‌بایست از وال پست استفاده شود تا با افزایش سختی جانبی و جلوگیری از خمش یا تغییر شکل دیوار در برابر نیروهای افقی، پایداری سازه تضمین شود.
در دهانه‌هایی با عرض زیاد، رایج است که وال پست‌های عمودی از مقاطع فولادی نظیر نبشی یا ناودانی ساخته شود. این اجزا به‌صورت پیوسته از تراز کف طبقه پایین تا زیر سقف طبقه بالا امتداد یافته و با عملیات جوشکاری به اسکلت فلزی متصل می‌شود. این روش، باعث انتقال درست نیرو میان طبقات و عملکرد یکپارچه دیوار و سازه خواهد شد.
سایز نبشی برای وال پست باید چقدر باشد؟
سایز نبشی وال پست از فاکتورهای مهمی است که همواره توسط مهندسان و کارشناسان مورد توجه قرار می‌گیرد تا وال پست از استحکام مناسبی برخوردار باشد. حداقل سایز نبشی وال پست 4 تا 5 سانتی‌متر در نظر گرفته می‌شود؛ این در حالی است که در صورت استفاده از قوطی پروفیل برای وال پست، می‌توان از قوطی‌هایی با مقطع مربع و تنها با اندازه 50 تا 150میلی‌متر استفاده کرد.
اجرای وال پست با نبشی
اجرای وال پست با نبشی مراحلی دارد که توسط متخصصین و نیروهای ماهر مطابق با استانداردهای مربوطه انجام می‌شود. بدیهی است که در صورت رعایت تمام آیین‌نامه‌ها، سازه نهایی در برابر نیروهای جانبی مقاومتی عالی خواهد داشت.
در مرحله نخست، لازم است محل مناسب اجرای وال پست، اندازه وال پست و نوع آن تعیین شود.
مرحله دوم به انتخاب مناسب‌ترین نبشی فولادی اختصاص دارد؛ توجه به ضخامت و ابعاد نبشی‌های مورد استفاده برای تحمل فشارهای جانبی، ضروری است.
در مرحله سوم اجرای وال پست با نبشی، نبشی‌ها را با هدف آماده‌سازی برای اتصال درست، برش می‌دهند. سپس برای اتصال نبشی‌ها به هم از فرایند جوشکاری کمک می‌گیرند. گفتنی است این اتصال می‌تواند با پیچ و مهره هم صورت گیرد.
در قدم چهارم، نبشی‌ها را در فاصله‌های از پیش مشخص‌شده با جوشکاری دقیق به دیوار نصب می‌کنند.
در قدم آخر نیز وال پست‌ها را در جای درست خود نصب و اتصالات آن‌ها را بررسی می‌کنند. زمانی که مقاومت بالای وال پست با نبشی مورد تایید مهندسان و متخصصان قرار گرفت، اجرای وال پست با نبشی پایان می‌یابد.
هزینه نبشی کشی وال پست چقدر است؟
تعیین قیمت نبشی‌کشی وال پست به عوامل متعددی بستگی دارد. مهم‌ترین عامل، سایز و جنس نبشی به‌کاررفته است؛ چرا که این ویژگی‌ها تاثیر مستقیمی بر میزان مصالح مصرفی و در نتیجه، هزینه نهایی دارد. علاوه‌بر این، مقدار دقیق مواد اولیه مورد استفاده در ساخت وال پست، از جمله رنگ، جوش، الکترود و ملات، در برآورد قیمت نقش اساسی ایفا می‌کند.
هم‌چنین روش اجرای نبشی‌کشی نیز عامل مهمی در تعیین هزینه است؛ اجرای وال پست با روش جوشکاری معمولا قیمت متفاوتی نسبت به روش بولت‌گذاری دارد. افزون بر این، اگر عملیات نبشی‌کشی در بخش‌هایی با دسترسی سخت یا محدودیت اجرایی انجام شود، هزینه نهایی پروژه افزایش خواهد یافت.
کلام آخر محک استیل درباره وال پست با نبشی
در نهایت، وال پست با نبشی را می‌توان یکی از موثرترین روش‌های مقاوم‌سازی دیوارها در پروژه‌های ساختمانی دانست که اجرای صحیح آن، علاوه‌بر افزایش پایداری سازه در برابر نیروهای جانبی، از بروز آسیب‌های سازه‌ای پرهزینه جلوگیری می‌کند. رعایت ضوابط فنی و انتخاب نبشی مناسب، کلید دستیابی به دیواری ایمن، بادوام و استاندارد است.
سوالات پرتکرار
1. معایب نبشی کشی وال پست چیست؟
از مهم‌ترین معایب نبشی‌کشی می‌توان به این نکته اشاره کرد که این فرایند به سوراخ‌کاری دقیقی نیاز دارد و ضمنا کارایی آن در برابر بسیاری از نیروهای گسترده، محدود است.
2. نبشی‌کشی دیوارها از چه لحاظ ضرورت دارد؟
با نبشی‌کشی لبه‌های آزاد دیوارهای پیرامونی مهار می‌شود.
3. مناسب‌ترین نوع نبشی برای استفاده در وال پست کدام است؟
نبشی مقاوم در برابر زنگ زدن، بهترین نوع آن برای استفاده در وال پست است.
4. مهم‌ترین عوامل انتخاب نبشی مناسب برای وال پست چیست؟
لرزه‌خیزی منطقه ساخت، نوع و میزان مواد و مصالح مورد استفاده، ضخامت و ارتفاع دیوار.
5. مقدار نبشی مورد استفاده چگونه محاسبه می‌شود؟
میزان نبشی برای وال پست و هم‌چنین هزینه آن را می‌توان با در نظر گرفتن وزن و فرمول‌های جدول اشتال نبشی به دست آورد.
