جدول وزنی نبشی + فرمول های محاسبه وزن نبشی های بال مساوی و بال نامساوی
نبشی قطعهای کلیدی در ساختمانسازی است که وظیفه ایجاد اتصال بین قسمتهایی از سازه، تحمل بار و ایجاد یکنواختی توزیع فشار وارده را بر عهده دارد و از این جهت، نقش مهمی را در جلوگیری از تخریب سازه مورد نظر بر اثر فشار، ایفا میکند. برای انتخاب نوع، ابعاد و جنس درست نبشی جهت استفاده در سازههای مورد نظر، لازم است با ویژگیهای آن آشنا باشید. یکی از ویژگیهای تعیینکننده کیفیت و قیمت این پروفیل کاربردی، وزن نبشی است که در این مقاله به آن پرداختهایم. برای کسب اطلاع بیشتر در این مورد، مقاله جدول وزنی نبشی از مجله محک استیل را تا آخر مطالعه کنید.
شکل و انواع پروفیل نبشی
اتصالات مفصلی نبشی سطح مقطعی به شکل دو ضلع عمود بر هم با نام تخصصی بال دارد و دارای دو شکل بال مساوی و بال نامساوی است. نبشی بال مساوی به نبشیهایی با طول بال یکسان گفته میشود و نبشی بال نامساوی نیز قطعاتی با بالهایی نابرابر است که برای ساختوساز و صنایع گوناگون اهمیت فراوانی دارد.
وبسایت metalexponents درباره نبشی و اهمیت آن نوشته است:
« نبشیهای فولادی که به عنوان آهن نبشی نیز شناخته میشود، محصولات فولادی تکمیلشدهای است که از طریق شکلدهی گرم فولاد کربنی نیمهتمام ساخته میشود. از آنجایی که نبشیهای فولادی عمدتا برای تأمین تکیهگاه سازهای استفاده میشود، ایدهآلترین ترکیب فولادی با آلیاژ کم و در عین حال با استحکام بالا و شکلپذیری و چقرمگی بهتر است. با توجه به این نکته، کاربردهای مختلف نبشیهای فولادی میتواند از پلها، انبارها، تولید تجهیزات، قابهای نگهدارنده، قفسهها یا حتی چرخ دستیها متفاوت باشد.»
گفتنی است طول و ضخامت بال های نبشی روی وزن این قطعه تاثیر مستقیم دارد. با توجه به اینکه قیمت نبشی را با محاسبه وزن آن بر حسب کیلوگرم تعیین میکنند، این فاکتور برای خریداران نبشی از اهمیت ویژهای برخوردار است.
جدول وزنی نبشی
جدول وزنی نبشی یا در واقع همان جدول اشتال نبشی، استانداردی آلمانی است که اطلاعات مربوط به ابعاد و وزن نبشی را در اختیار کارشناسان و مشتریان قرار داده و با نشان دادن مشخصات فنی نبشی از نظر وزن، به سوالات و ابهاماتی مانند هر متر نبشی چند کیلو است، پاسخ میدهد. در ادامه دو جدول مهم در خصوص وزن نبشی را برایتان آوردهایم.




1. جدول وزنی نبشی بال مساوی
دانستن وزن دقیق نبشی بال مساوی از اهمیت ویژهای برخوردار است، چرا که تاثیری مستقیم بر هزینه و عملکرد سازه دارد. جدول وزنی نبشی بال مساوی اطلاعات مفیدی درباره وزن هر متر از این پروفیل را در اختیار مهندسان و پیمانکاران قرار میدهد. با استفاده از این جدول میتوان انتخابی بهینه و اقتصادی داشت که تضمینکننده دوام و پایداری سازه باشد. ضمنا با مطالعه این جدول از وزن نبشی 3 در 30 و وزن نبشی سایز 50 در 50 و سایر نبشیهای مورد استفاده در صنعت، اطلاع پیدا خواهید کرد.
وزن شاخه 12 متری (kg) | وزن هر متر (kg/m) | سایز نبشی (mm) |
15.12 | 1.26 | 30*30*3 |
21.36 | 1.78 | 40*40*3 |
28.44 | 2.37 | 40*40*4 |
32.04 | 2.67 | 45*45*4 |
35.64 | 2.97 | 50*50*4 |
44.04 | 3.67 | 50*50*5 |
53.52 | 4.46 | 60*60*5 |
63.72 | 5.31 | 60*60*6 |
69.36 | 5.78 | 65*65*6 |
74.88 | 6.24 | 70*70*6 |
80.52 | 6.71 | 75*75*6 |
93.36 | 7.78 | 75*75*7 |
105.84 | 8.82 | 75*75*8 |
86.16 | 7.18 | 80*80*6 |
100.32 | 8.36 | 80*80*7 |
115.92 | 9.66 | 80*80*8 |
110.52 | 9.21 | 90*90*7 |
130.8 | 10.9 | 90*90*8 |
146.4 | 12.2 | 90*90*9 |
138 | 11.5 | 100*100*8 |
171.6 | 14.3 | 100*100*10 |
216 | 18 | 120*120*12 |
2. جدول وزنی نبشی بال نامساوی
نبشی بال نامساوی ابعاد و اندازههایی متنوع دارد و در اغلب اوقات سفارشی برش داده میشود، اما با این حال، بخشی از جدول اشتال نبشی بال نامساوی که مربوط به وزن این محصول است را برایتان آوردهایم تا از وزن پرکاربردترین این مقاطع نیز اطلاع داشته باشید.
وزن شاخه 12 متری (kg) | وزن هر متر (kg/m) | سایز نبشی (mm) |
13.32 | 1.11 | 30*20*3 |
17.4 | 1.45 | 30*20*4 |
16.2 | 1.35 | 40*20*3 |
21.24 | 1.77 | 40*20*4 |
20.64 | 1.72 | 45*30*3 |
27 | 2.25 | 45*30*4 |
33.24 | 2.77 | 45*30*5 |
35.52 | 2.96 | 50*30*5 |
40.2 | 3.35 | 50*40*5 |
40.44 | 3.37 | 60*30*5 |
55.08 | 4.59 | 60*30*7 |
45.12 | 3.76 | 60*40*5 |
چگونه وزن نبشی را محاسبه کنیم؟
محاسبه وزن نبشی سه فرمول اصلی دارد که با استفاده از آن، میتوان وزن این پروفیل مهم کاربردی در پروژههای ساختمانی را به دست آورد. خوب است بدانید در نقشههای ساختمانی پس از حرف L که نماد نبشی است، اندازه بالها ثبت میشود. ضمنا برای محاسبه وزن، در اختیار داشتن دو فاکتور ضخامت نبشی و طول شاخه نبشی مورد نظر از اهمیت زیادی برخوردار است.
- در صورتی که جدول وزنی نبشی را در اختیار داشته باشید، میتوانید طبق فرمول کلی زیر، وزن نبشی را به دست آورید:
طول نبشی (بر حسب متر) × وزن یک متر نبشی بر اساس ابعاد از جدول اشتال = وزن نبشی
- اما در صورت در اختیار نداشتن جدول وزنی کامل نبشی، برای محاسبه وزن نبشی بال مساوی باید از فرمول زیر استفاده کنید:
1000/ [چگالی فولاد * طول بال * 2 * ضخامت * طول شاخه] = وزن یک شاخه نبشی بال مساوی
- فرمول محاسبه وزن نبشی بال نامساوی نیز به شرح زیر است:
1000/ [چگالی فولاد * مجموع طول دوبال * ضخامت * طول شاخه] = وزن یک شاخه نبشی بال نامساوی
برای مثال، اگر میخواهید بدانید نبشی 4 با ضخامت 3 چند کیلو است، میتوانید با جاگذاری اعداد مربوطه در فرمول وزن نبشی بال مساوی، این عدد را محاسبه کنید. با استفاده از فرمول اندازهگیری وزن، عدد 1.41 کیلوگرم برای هر متر و عدد نهایی 8.4 کیلوگرم برای یک شاخه شش متری نبشی 4 با ضخامت 3 میلیمتر حاصل خواهد شد.
توجه:
چگالی فولاد را 7.85 گرم بر سانتیمتر مکعب (حدود 7850 کیلوگرم بر متر مکعب) در نظر بگیرید.




کاربرد نبشی در سازههای فلزی
نبشی به عنوان پروفیلی مهم برای تقویت استحکام سازههای فلزی و دیگر پروژههای عمرانی در نظر گرفته میشود. این قطعه آهنی زاویهای که در اندازههای گوناگون ساخته و عرضه میشود، نصب آسانی دارد. از مهمترین کاربردهای نبشی در سازه ها میتوان به تقویت اتصالات و ایجاد قابهای سازهای اشاره کرد.
وبسایت metalbook درباره کاربردهای رایج نبشی آورده است:
«نبشیهایی که با پوششهای محافظ پوشانده شده است، برای تقویت اجزاء پل مانند قوسها، شاهتیرها و پیادهروهای عابر پیاده استفاده میشود. این محصولات همچنین با تشکیل فونداسیون، سازههای نیمطبقه و تکیهگاه سقف در انبارها، استحکام و دوام را فراهم میکند. از این قطعات معمولا در ماشینآلات سنگین و لوازم خانگی برای محافظت از گوشهها نیز استفاده میشود. ضمنا نبشیهای MS که بسیار شکلپذیر است، در سازههای قاببندی، نردههای نگهدارنده، چرخ دستیها و غیره مورد استفاده قرار میگیرد.»
سخن پایانی محک استیل درباره جدول وزنی نبشی
آگاهی دقیق از وزن نبشی و تسلط بر فرمولهای محاسبه آن، ضمن اینکه به انتخاب درستترین گزینه از بین انواع این مقاطع فولادی برای پروژههای عمرانی و صنعتی کمک میکند، با بهینهسازی هزینهها و افزایش ایمنی سازه نیز همراه است. جدول وزنی نبشی، مانند ابزاری مطمئن برای مهندسان، پیمانکاران و خریداران است تا در هر شرایطی، تصمیمی آگاهانه و دقیق بگیرند. انتخاب نبشی با وزن و ابعاد دقیق، نه یک انتخاب ساده، بلکه تضمینی برای ماندگاری و امنیت سازه است.
سوالات متداول
- تفاوت اصلی نبشی بال مساوی و بال نامساوی در کاربردهای سازهای چیست؟
نبشی بال مساوی بیشتر برای سازههایی که نیاز به تحمل بار یکنواخت دارد مناسب است، در حالی که نبشی بال نامساوی به دلیل شکل نامتقارن خود، در نقاطی کاربرد دارد که فشار یا بار به صورت ناهمسان تقسیم میشود یا نیاز به تطابق با سطوح خاص وجود دارد.
- آیا تغییر ضخامت نبشی روی هزینه پروژه تاثیر میگذارد؟
بله، به عنوان مثال افزایش ضخامت نبشی بهطور مستقیم مقاومت سازه را بالا میبرد، اما هزینه مواد و همچنین وزن را افزایش میدهد. به همین دلیل، انتخاب ضخامت بهینه از طریق محاسبه دقیق وزن اهمیت ویژهای دارد تا تعادل بین ایمنی و صرفه اقتصادی برقرار شود.
- آیا نوع فولاد بهکاررفته در نبشی روی وزن آن تاثیرگذار است؟
وزن نبشی بیشتر به ابعاد و چگالی فولاد بستگی دارد، ولی نوع فولاد هم میتواند در چگالی تفاوت کمی ایجاد کند. معمولا چگالی فولادهای ساختمانی نزدیک به 7.85 گرم بر سانتیمتر مکعب است، بنابراین تاثیر نوع آلیاژ روی وزن کلی نبشی بسیار جزئی است و بیشتر بر ویژگیهای مکانیکی آن اثرگذار است.
- آیا استفاده از نبشیهای سبکتر در سازه باعث کاهش ایمنی میشود؟
نبشیهای سبکتر که ضخامت یا ابعاد کمتری دارد، میتواند هزینهها را کاهش دهد، اما اگر بهدرستی و براساس استانداردهای فنی انتخاب نشود، ممکن است موجب کاهش استحکام و ایمنی سازه گردد. به همین دلیل استفاده از جدول وزنی و محاسبات دقیق ضروری است.
- چه استانداردهایی در تعیین وزن و ابعاد نبشیها رعایت میشود؟
علاوه بر جدول اشتال آلمانی، استانداردهای ملی مانند استانداردهای ایران و تعدادی از استانداردهای بینالمللی مانند ASTM و EN نیز ابعاد، وزن و خواص مکانیکی نبشیها را تعیین میکند که استفاده از آنها تضمینکننده کیفیت و سازگاری با پروژههای مهندسی است.
- تاثیر برش نبشی روی وزن نهایی آن چگونه است؟
برش میتواند باعث حذف بخشهایی از نبشی و تغییر وزن نهایی شود، بنابراین برای محاسبه دقیق وزن سفارش، وزن شاخههای کامل نبشی ملاک است و پس از برش باید وزن دقیق در نظر گرفته شود تا برآورد هزینه صحیح باشد.