تحلیل گزارش سه ماهه فولاد 1404 | تابآوری در بحران انرژی و تحولات منطقهای
نتایج حاصل از گزارش سه ماهه فولاد در سال 1404 و تحلیل فصل اول فولاد از نظر تولید و صادرات، نشاندهنده تابآوری نسبی این صنعت در برابر محدودیتهای منابع انرژی مانند برق و نیز مسائلی مانند تحولات منطقهای از جمله تنشهای امنیتی اخیر است. بسیاری از شرکتهای معتبر داخلی فولاد، با ثبت آمار و ارقام امیدوارکننده تولیداتی مانند فولاد خام، آهن اسفنجی، اسلب و تختال در سطح میلیون تن و صادرات هزاران تن محصولات فولادی، در بهار امسال رشد چشمگیری را تجربه کردند، هرچند از نظر تولیدات برخی از محصولات مانند تیرآهن، روندی نزولی را پشت سر گذاشتند. در ادامه این مقاله از محک استیل، آمار سهماهه فولاد ایران را بررسی خواهیم کرد.
تولید فولاد بهار 1404
با توجه به نیاز روزافزون کشور به فولاد و محصولات فولادی در پروژههای عمرانی و صنایع مختلف از جمله خودروسازی، تولید لوازم خانگی، راهسازی، صنایع غذایی، دارویی، بستهبندی، سولهسازی و کشتیسازی، تولید برخی از محصولات فولادی در سهماهه نخست سال 1404 نسبت به زمان مشابه سال گذشته روندی افزایشی داشته است.
مطابق گزارش انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران، تولید فولاد میانی در فروردین 1404 به بیش از 3.3 میلیون تن رسید که بهطور کلی نسبت به بازه زمانی مشابه سال قبل، حدود 4.6 درصد رشد داشته است. در ادامه، آمار تفکیکی سه مورد از محصولات کاربردی فولاد آورده شده است:
نوع محصول | میزان تولید در بهار 1404 | میزان رشد نسبت به بهار سال 1403 |
بیلت و بلوم | 1 میلیون و 969 هزار تن | 2.7 درصد |
اسلب | 1 میلیون و 343 هزار تن | 6/7 درصد |
رشد تولید اسلب 1404
افزایش تولید اسلب در بهار 1404 در سطح 7.6 درصد نسبت به بهار 1403، در شرایطی رقم خورده است که بسیاری از واحدهای تولید فولاد، درگیر محدودیتهای انرژی، از جمله قطع یا کاهش برق و گاز، بودهاند. رشد تولید اسلب نشاندهنده سرمایهگذاری موفق در ارتقای خطوط نورد گرم، بهرهگیری از تکنولوژیهای جدید در تولید تختال و همچنین بهینهسازی فرآیندهای بهرهبرداری در این بخش است. نکته حائز اهمیت در خصوص روند صعودی تولید اسلب این است که رشد اسلب از میانگین رشد کل فولاد میانی (به میزان 4.6 درصد) نیز بالاتر بوده و سهم قابلتوجهی را در حفظ تراز تولید زنجیره فولاد کشور ایفا کرده است.
جدول تولیدات فولاد فروردین 1404
تا تیر ماه 1404، تنها آمار رسمی با ارقام دقیق منتشرشده از سوی انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران برای امسال، مربوط به فروردین 1404 است. بر اساس این گزارش، تولید آهن اسفنجی با ثبت رشد حدود 7 درصدی نسبت به مدت مشابه سال قبل، عملکردی صعودی داشته، در حالی که تولید گندله سنگ آهن با کاهش 1.4 درصدی همراه بوده است. در تصویر زیر، جزئیات میزان تولید محصولات مختلف زنجیره فولاد کشور در فروردین 1404 آمده است که تصویری کلی از وضعیت تولیدات امسال فولاد در کشور را ارائه میدهد.




گزارش سه ماهه نخست فولاد
طبق آمارها و دادههای موجود، بازار فولاد در سه ماه بهار سال 1404، در حدود 2 میلیون و 271 هزار و 650 تن تولیدات مربوط به انواع شمش فولادی داشت که تا پیش از شروع تنشهای سیاسی و نظامی خردادماه و جنگ 12 روزه میان ایران و اسرائیل، حدود 1 میلیون و 144 هزار و 460 تن شمش معامله شد. قیمت این محصولات در بهار 1404 بهطور میانگین و بهازای هر کیلوگرم، چیزی نزدیک به 28 هزار و 358 تومان برآورد شده است.
در قسمت زیر تولیدات فولاد در سهماهه نخست امسال را آوردهایم:
- اواسط اسفند 1403 تا نیمه اول فروردین 1404: تولید محصولات فولادی عددی نزدیک به 3.3 میلیون تن ذکر شده است که نسبت به همین بازه زمانی در سال گذشته، حدود 3.7 درصد رشد داشته است.
- نیمه دوم اردیبهشت 1404 تا خردادماه: در این برهه تولید ناخالص فولاد کشور 3.4 میلیون تن بود که نسبت به نیمه دوم فروردین ماه، 3.3 میلیون تن بیشتر شد.
مقایسه سهماهه فولاد 1403 و 1404
با تحلیل دادههای حاصل از عکس ارائهشده از جدول تولید فولاد امسال و مقایسه آن با بازه زمانی مشخص در سال 1403 و ارزیابی تجربی برخی کارشناسان، اینطور برآورد شده است که تولیدات فولاد ایران در سه ماهه اول 1404 حتی با وجود روند صعودی تولید اسلب و تعدادی دیگر از محصولات، نسبت به همین بازه زمانی در سال 1403 در حدود 12.8 درصد کاهش داشته که علت اصلی آن، چالشهای پایدار در تأمین برق و گاز و اختلال در توازن عرضه و تقاضای انرژی بوده است.
فروش فولاد فصل اول 1404
در سه ماه نخست سال 1404، صنعت فولاد ایران در بخش فروش داخلی و همچنین صادرات، روندی نسبتا پایدار و همراه با رشد را تجربه کرده است. بر اساس تحلیل دادههای منتشرشده در منابع تخصصی و گزارشهای محدود تعدادی از شرکتهای بزرگ و معتبر فولادی، مجموع فروش داخلی و صادراتی در این بازه زمانی، به طور میانگین حدود 8 تا 9 درصد نسبت به مدت مشابه سال قبل افزایش یافته است.
صادرات فولاد بهار 1404
جمعآوری دادهها و گزارشهای رسمی عرضهکنندگان معتبر محصولات فولادی کشور نشان میدهد که در سه ماهه اول سال 1404، حجم صادرات محصولات فولادی کشور حدود 480 هزار تن بوده است که این مقدار نسبت به مدت مشابه سال گذشته، افزایش تقریبی 23 تا 26 درصدی را نشان میدهد. گفتنی است ارزش دلاری صادرات فولاد در این بازه زمانی نیز با رشد حدود 15 درصدی به بیش از 125 میلیون دلار رسیده است.
تاثیر جنگ بر تولید فولاد فصل اول
تنشهای سیاسی و نظامی کوتاه مدت بین ایران و اسرائیل که به عنوان جنگی 12 روزه از خرداد 1404 تا اوایل تیرماه اتفاق افتاد، بسیاری از صنایع کشور از جمله صنعت فولاد را تحت تاثیر قرار داد. بهعنوان مثال، براساس گزارشهای غیررسمی، تعدادی از واحدهای تولید و عرضه فولاد در مناطق جنوب و غرب ایران به واسطه موقعیت جغرافیایی حساس خود و نزدیکی به خطوط آسیبپذیر تأمین انرژی، فعالیتشان را بهطور موقت متوقف کردند. حتی در مواردی که فعالیت بهطور کامل متوقف نشد، اختلالهایی در حملونقل مواد اولیه، تامین برق و گاز یا جابهجایی نیروی انسانی به وجود آمد و سبب کاهش شتاب تولید شد. همچنین تعلیق اجرای قراردادها توسط مشتریان خارجی، عواقبی مانند کاهش درآمد ارزی فولادسازان و تجمع محصول در انبارها را به دنبال داشت.
سخن پایانی محک استیل درباره گزارش سه ماهه فولاد 1404
در این مقاله به تحلیل فصل اول فولاد 1404 پرداختیم و وضعیت صنعت فولاد کشور از لحاظ تولید محصولات، فروش در بخش داخلی و همچنین صادرات را بررسی کردیم. در یک جمعبندی کلی و با توجه به تصویر ارائهشده توسط انجمن تولیدکنندگان فولاد میتوان گفت شرایط فولاد ایران در بهار 1404 از لحاظ تولیدات در وضعیتی نوسانی قرار داشت. تعدادی از محصولات مانند میلگرد، نبشی، ناودانی، ورق پوششدار، بیلت، بلوم و اسلب روندی صعودی را تجربه کرد و برخی دیگر از محصولات مانند تیرآهن و گندله سنگ آهن کاهش تولیدات را در پی داشت. در صورت حل چالشها و مسائلی مانند بحران انرژی توسط دولت، در ماههای آینده امکان توسعه بیشتر در این زمینهها برای صنعت فولاد وجود دارد.
سوالات متداول
- نوسانات ارز در بهار 1404 چه تاثیری بر قیمت محصولات فولادی داشت؟
در فصل بهار 1404، تغییرات نرخ ارز روی قیمت فولاد در کشورمان تاثیری مستقیم گذاشت. به عنوان مثال، باعث شد قیمت هر کیلوگرم شمش تا کانال 30 هزار تومان افزایش داشته باشد.
- آیا برنامههای قطع برق روی تولید فولاد در سه ماهه نخست 1404 تاثیرگذار بود؟
بله. طبق تحقیقات، خاموشیهای مکرر در مناطق مختلف استانها و حتی قطع یا نوسان گاز، توان و ظرفیت عملیاتی کارخانهها را حدودا به نصف میزان طبیعی و همیشگی خود، تقلیل داد.
- چرا نوسانات قیمت جهانی فولاد بر بازار داخلی ایران تاثیر مستقیم ندارد؟
نوسانات قیمت فولاد در بازارهای جهانی، به دلایل مختلفی مانند محدودیتهای صادراتی، کنترلهای دولتی روی قیمتگذاری، تعرفهها و هزینههای حمل و نقل داخلی تاثیر فوری و مستقیم روی قیمتها و معاملات فولاد در بازار داخلی ایران ندارد.
- تاثیر قطعی گاز بر تولید آهن اسفنجی در سه ماهه اول 1404 چگونه بوده است؟
از آنجایی که برای تولید آهن اسفنجی از گاز طبیعی به عنوان سوخت و منبع انرژی اصلی استفاده میشود، نسبت به نوسانات و قطع گاز حساس خواهد بود. در بهار 1404، به علت محدودیتهای منابع و گاز طبیعی، تعدادی از واحدهای تولیدی آهن اسفنجی با کاهش ظرفیت عملیاتی مواجه شدند که نهایتا به کاهش تولید این محصول منجر شد.
- تنشهای منطقهای و تحولات ژئوپلیتیکی، چگونه بر زنجیره تامین مواد اولیه فولاد ایران تاثیر گذاشت؟
علاوهبر جنگ 12 روزه بین ایران و اسرائیل، تحولات ژئوپلیتیکی منطقهای مانند تحریمها، بسته شدن مسیرهای حملونقل دریایی و زمینی و افزایش هزینههای بیمه کشتیها، روی زنجیره تامین مواد اولیه فولاد از جمله سنگ آهن و سایر مواد موثر بود. این تحولات موجب تاخیر در واردات قطعات و مواد اولیه، افزایش قیمتها و فشار بر توان مالی تولیدکنندگان شد و در نتیجه، مسئولین صنایع فولاد را وادار کرد برای مدیریت شرایط، برنامهریزی مجددی داشته باشند.