جستجو 
پاسخی جامع به سوال ناودانی چیست؟ + جدول مزایا و معایب انواع ناودانی
ناودانی نوعی پروفیل باز U شکل و مقاوم در برابر فشار و تنش است که از مهم‌ترین محصولات مورد استفاده در صنعت و پروژه‌های عمرانی محسوب می‌شود. پروفیل ناودانی را معمولا از فولاد و یا آلومینیوم می‌سازند. این محصول که بر پایه مواردی مانند روش تولید، شکل ظاهری و غیره در دسته‌های گوناگونی قرار می‌گیرد، کاربردهای متعددی دارد و قیمت آن نیز بر همین اساس، متفاوت خواهد بود. اگر نمی‌دانید کاربردها و انواع پروفیل ناودانی چیست و می‌خواهید به پاسخ این سوال برسید، این مقاله جامع در خصوص ناودانی را تا پایان بخوانید.
ساختار ناودانی و شکل آن چگونه است؟
ساختار ناودانی را یک سطح افقی به نام جان و دو سطح عمودی به نام بال تشکیل می‌دهد. این مقاطع فولادی عمدتا به شکل حرف U، C و Z ساخته شده که ناودانی یو شکل متداول‌ترین نوع آن است و در پروژه‌های ساختمانی کاربردهای متفاوتی دارد. معمولا برای ساخت سازه‌هایی مانند قاب‌ها، تیرها، ستون‌ها و چهارچوب در و پنجره از ناودانی استفاده می‌شود.
وب‌سایت dimensions درباره ناودانی نوشته است:
«تیر فولادی یا پروفیل U-channel یک شکل فولادی سازه ای با مقطع U شکل است که معمولا در پروژه‌های تولیدی و ساخت‌وساز استفاده می‌شود. تیرهای کانال U یا ناودانی‌ها در اندازه‌ها و گریدهای مختلف موجود است و می‌تواند از مواد مختلفی از جمله فولاد نرم، فولاد نورد گرم و فولاد نورد سرد ساخته شود. تیرهای U-channel معمولاً برای کاربردهای باربر مانند کفپوش ها و سقف‌ها هم استفاده می‌شود. هم‌چنین می‌توان از آن‌ها برای کاربردهای غیرباربر مانند قاب‌بندی پنجره‌ها و درها استفاده کرد.»
کاربرد ناودانی در صنایع مختلف
ناودانی ها بر اساس جنس، روش ساخت و نوعی که دارد، کاربردهای مختلفی در صنایع مختلف به ویژه صنعت ساخت‌وساز پیدا کرده است. از جمله مهم‌ترین کاربرد ناودانی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- ساخت سازه‌های فولادی سنگین
- ساخت خرپاها و قاب پل‌ها
- ساخت در و پنجره و قفسه‌بندی
- تولید تابلو برق و پروژه‌های دکوراتیو
- پروژه‌های ساخت‌وساز در گلخانه‌ها، صنایع غذایی، دارویی و صنایع دریایی
- ساخت سوله
- ساخت پله‌برقی و ریل آسانسور
انواع ناودانی
ناودانی ها بر اساس ظاهر، کاربرد، جنس، وزن و روش تولید طبقه‌بندی می‌شود. در جدول زیر انواع ناودانی را آورده‌ایم و مزایا و معایب هر یک را برای آشنایی و اطلاع بیشتر شما نوشته‌ایم.
| نوع ناودانی | مزایا | معایب |
| ناودانی ساده | ساختار ساده استحکام خوب مناسب کاربردهای عمومی ساختمان‌سازی و صنعت. | مقاومت کمتر در برابر خوردگی نسبت به انواع پوشش‌دار. |
| ناودانی مشبک | سبک نصب آسان کاهش مصرف مواد اولیه به دلیل مشبک بودن ساختار. | مقاومت مکانیکی کمتر نسبت به ناودانی‌های ساده. |
| ناودانی اروپایی | ساخت با استانداردهای بین‌المللی استحکام بالا مقاوم در برابر خوردگی و فشار. | قیمت بالاتر به دلیل وارداتی بودن و کیفیت بالا. |
| ناودانی فولادی | مستحکم قابلیت جوشکاری و شکل‌پذیری مناسب. | مقاومت پایین‌تر در برابر خوردگی. |
| ناودانی آلومینیومی | سبک مقاوم در برابر خوردگی قابلیت جوشکاری و شکل‌پذیری بالا. | مقاومت مکانیکی پایین‌تر نسبت به فولاد مستعد تغییر شکل تحت فشار بالا. |
| ناودانی گالوانیزه | مقاوم در برابر خوردگی مناسب برای محیط‌های مرطوب. | قیمت بالاتر نسبت به ناودانی ساده نیاز به دقت در جوشکاری به دلیل پوشش روی. |
| ناودانی استنلس استیل | مقاومت بسیار بالا در برابر خوردگی ظاهر زیبا طول عمر بالا. | گران‌قیمت سختی در ماشین‌کاری نسبت به فولاد معمولی. |
| ناودانی فابریک | دارای کیفیت سطحی بالا و ابعاد دقیق. | قیمت بالاتر نسبت به ناودانی پرسی. |
| ناودانی پرسی | مناسب برای کاربردهای سبک‌تر قیمت مقرون‌به‌صرفه. | کیفیت سطحی پایین‌تر نسبت به ناودانی فابریک مقاومت مکانیکی کمتر. |
| ناودانی سبک | وزن پایین مناسب برای سازه‌های سبک قیمت مناسب. | مقاومت مکانیکی کمتر نسبت به ناودانی سنگین. |
| ناودانی سنگین | مقاومت بالا و مستحکم مناسب برای سازه‌های سنگین و صنعتی. | وزن بالا قیمت بیشتر. |
| ناودانی ساختمانی | کاربرد در ساخت قاب‌ها، ستون‌ها و تیرهای ساختمانی استحکام مناسب.
| مقاومت پایین در برابر خوردگی نسبت به انواع پوشش‌دار. |
| ناودانی صنعتی | بسیار مستحکم و مناسب برای ساخت ماشین‌آلات، تجهیزات صنعتی و سازه‌های فلزی. | سنگین قیمت بالا. |
| ناودانی دکوراتیو | ظاهر مدرن مناسب استفاده در دکوراسیون داخلی و خارجی. | مقاومت مکانیکی کمتر نسبت به انواع صنعتی قیمت بالا.
|
1. ناودانی ساده؛ از انواع ناودانی در ساخت‌وساز
ناودانی ساده که بال‌های موازی دارد برای ساخت پل‌ها و سازه‌های صنعتی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این ناودانی با مقطع U شکل و ساختار ساده و پایداری بالا، علاوه‌بر آن‌چه گفته شد برای پروژه‌های ساختمانی و ساخت قاب‌ها، تیرها و ستون‌ها استفاده می‌شود. ناودانی ساده پایداری بالایی در برابر تنش‌های بزرگ دارد و نصب آن آسان است. نقطه ضعف این ناودانی عدم داشتن پوشش ضد زنگ است و همین امر موجب می‌شود ناودانی ساده در محیط‌های مرطوب دچار خوردگی شود.
انواع ناودانی بر اساس ظاهر
ناودانی ها بر اساس شکل ظاهری سه دسته عمده دارد که در ادامه هریک را نام می‌یریم و توضیح می‌دهیم.
2. ناودانی مشبک
از آن‌جایی که این ناودانی سوراخ‌هایی در جان یا بال‌ها دارد که باعث کاهش وزن و تسهیل در نصب آن می‌شود، به ناودانی مشبک معروف است. ناودانی مشبک جنس گالوانیزه دارد و برای ساخت قفسه‌ها، شلف‌ها و سازه‌های سبک مناسب است. وزن کم این ناودانی باعث می‌شود قابلیت حمل و نقل آسانی داشته باشد، اما به هر حال این ناودانی مقاومت مکانیکی کم‌تری نسبت به نوع ناودانی ساده دارد.
3. ناودانی اروپایی
ناودانی اروپایی طبق استانداردهای اروپایی و بین‌المللی تولید شده و به همین دلیل به این نام خوانده می‌شود. این نوع ناودانی معمولا وزنی زیاد، اندازه‌ای بزرگ و کیفیتی بسیار خوب دارد. ناودانی اروپایی که مستحکم است، در پروژه‌های ساخت‌وسازی که نیاز به تحمل بارهای بیشتر دارد، کاربرد یافته است.
انواع پروفیل ناودانی بر اساس جنس
ناودانی ها را بر اساس جنس به‌طور عمده در چهار دسته اصلی قرار می‌دهند که در ادامه درباره هریک می‌خوانید.
1. ناودانی فولادی
این ناودانی همان‌طور که از نامش پیداست، از جنس فولاد کربنی است. ناودانی فولادی بسیار مستحکم بوده و قابلیت‌های مکانیکی بسیار مناسبی مانند جوش‌پذیری و انعطاف طراحی بالا دارد. لازم به ذکر است که ناودانی فولادی اگر پوشش داده نشود، در برابر خوردگی مقاومت بالایی ندارد. کاربرد ناودانی فولادی در صنعت بسیار متداول و عمومی است و از آن در پروژه‌های عمرانی برای ساخت اسکلت‌های فلزی و در صنعت برای تولید تجهیزات صنعتی استفاده می‌شود.
2. ناودانی گالوانیزه
ناودانی گالوانیزه به دلیل پوشش‌دهی با روی طی پروسه تولید، در برابر رطوبت و خوردگی بسیار پایدار است و برای کاربرد در پروژه‌های صنعتی و ساختمانی در نواحی با رطوبت بالا، بسیار مناسب است. کیفیت بالای این ناودانی و هم‌چنین ماندگاری طولانی‌مدت آن، ناودانی گالوانیزه را در صنایع فولاد بسیار پرطرفدار کرده است.
3. ناودانی آلومینیومی؛ از انواع پروفیل ناودانی
ناودانی آلومینیومی وزن پایینی دارد و در برابر زنگ زدن و خوردگی مقاوم است. از این نوع مقطع پرکاربرد در صنعت فولاد، برای ساخت قاب‌ها و سایر عناصر کلیدی در تجهیزات صنعتی به ویژه نوع سبک آن، عناصر دکوراسیون داخلی و هم‌چنین نمای ساختمان‌ها استفاده می‌شود. گفتنی است ناودانی آلومینیومی مقطعی منعطف است و قابلیت نصب و نگهداری ساده‌ای دارد. طول عمر این محصول بالاست و در ضمن تحت شرایط آب‌وهوایی مختلف دچار تغییرات فیزیکی مشهود مانند ترک‌خوردگی نخواهد شد.
4. ناودانی استنلس استیل
جنس ناودانی استنلس استیل فولاد ضدزنگ است و بنابراین، این ناودانی در برابر رطوبت مقاومت خوبی دارد. هم‌چنین پایداری بالای این ناودانی در برابر حرارت و خوردگی و شرایط سخت محیطی، آن را مناسب استفاده برای تجهیزات صنایع غذایی، دارویی و دریایی کرده است. ناودانی استنلس استیل ظاهری جذاب و براق داشته و طول عمر آن نیز زیاد است. این نوع ناودانی بازیافت‌شدنی است.
انواع ناودانی بر اساس روش تولید
روش تولید مقاطع مختلف کاربردی صنایع فولاد، روی کیفیت نهایی محصول و هم‌چنین قیمت آن تاثیر زیادی دارد. در صنایع فولاد ناودانی را با دو روش نورد گرم و روش پرس می‌سازند که محصول نهایی هریک، به ترتیب ناودانی فابریک و ناودانی پرسی خواهد بود. در ادامه، هر کدام از انواع این ناودانی‌ها را شرح می‌دهیم.
1. ناودانی فابریک حاصل از نورد گرم
از آن‌جایی که روش نورد گرم روشی دقیق و مناسب برای تولید مقاطع فولادی است، ناودانی حاصل از این روش که فابریک است، کیفیتی بالا و ابعاد و اندازه‌ای دقیق دارد و ضمنا بسیار مستحکم است. از ناودانی فابریک برای تولید تجهیزات و ماشین‌آلات استفاده می‌شود. هم‌چنین ناودانی فابریک در ساخت اسکلت‌ها و مبلمان‌های فلزی نیز کاربرد دارد. خوب است بدانید استفاده از روش نورد گرم در صنعت جهت تولید ناودانی نسبت به سایر روش‌ها، با قیمت نهایی تمام‌شده بالاتری برای محصول همراه خواهد بود.
2. ناودانی پرسی تولیدشده با دستگاه پرس
پروفیل ناودانی حاصل از روش پرس و فشار ورق‌های فولادی توسط دستگاه پرس، ناودانی پرسی نامیده شده که نسبت به ناودانی فابریک برای استفاده‌های سبک‌تر قابل تهیه است. این نوع ناودانی هم ابعاد و اندازه‌ای دقیق دارد. از ناودانی پرسی که لبه‌های آن صاف است، برای دکوراسیون داخلی استفاده می‌کنند. ناودانی پرسی قیمتی مناسب و قابلیت نصب ساده‌ای دارد، اما مقاومت آن نسبت به مدل فابریک پایین‌تر است و به همین دلیل در پروژه‌های ساختمانی، بیشتر برای کاربردهای سبک و نیز جاهایی که جنبه زیبایی ظاهری آن مهم است، مورد استفاده قرار می‌گیرد.
انواع ناودانی بر اساس وزن
بر حسب تعاریف ارائه‌شده، ناودانی‌ها را بر اساس وزن به دو دسته سبک و سنگین تقسیم می‌کنند که هر مدل مطابق ویژگی‌های خاص خود، کاربردی ویژه می‌یابد. در ادامه راجع به ناودانی‌ها بر اساس وزن می‌خوانید.
1. ناودانی سبک
در صورتی که ناودانی وزنی پایین‌تر از وزن تعریف‌شده برای ناودانی در جدول استاندارد اشتال داشته باشد، ناودانی سبک نام می‌گیرد و به خاطر مقاومت پایین‌تر نسبت به مدل سنگین و هم‌چنین وزن کم و سهولت حمل و نقل و نصب، جهت کاربردهای سبک‌تر پروژه‌های ساخت‌وساز مانند ساخت چهارچوب‌ها خریداری می‌شود. هم‌چنین از ناودانی سبک در صنعت برای ساخت تجهیزات و فریم ماشین‌آلات هم استفاده می‌شود.
2. ناودانی سنگین؛ یکی از مهم‌ترین انواع ناودانی
وزن ناودانی سنگین با استانداردهای بین‌المللی تطابق دارد و همین امر نیز آن را مناسب انواع کاربرد در صنعت کرده است. این ناودانی که وزنی بیشتر و پایداری بالاتری نسبت به مدل سبک‌وزن دارد، برای استفاده در سازه‌های سنگین و صنعتی بسیار مناسب است. این ناودانی طول عمری بالا و کیفیتی بسیار مناسب دارد. از دیگر کاربردهای ناودانی سنگین می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- تولید خرپا
- ستون‌سازی
- ساخت بادبند
- ساخت تجهیزات صنعتی
انواع ناودانی بر اساس کاربرد
یکی از مهم‌ترین انواع دسته‌بندی ناودانی، دسته‌بندی آن بر اساس مورد استفاده است. همان‌طور که تا این قسمت مطالعه کردید، هر کدام از انواع ناودانی‌ها ویژگی‌های خاصی دارد که آن‌ها را برای کاربردی خاص، مناسب کرده است. در ادامه، راجع‌به انواع ناودانی بر حسب نوع کاربرد، صحبت کرده‌ایم.
1. ناودانی ساختمانی؛ از پرکاربردترین انواع ناودانی
ناودانی‌ای که برای مصارف ساختمانی تولید می‌شود، باید ویژگی‌هایی مانند پایداری در برابر زنگ زدن، استحکام مناسب و قابلیت‌های مکانیکی قابل قبول برای هر جایگاه خاص در سازه داشته باشد. از ناودانی‌های ساختمانی برای موارد زیر استفاده می‌شود:
- ساخت قاب
- ساخت ستون
- ساخت تیر
- در و پنجره‌سازی
- مهاربندی ساختمان
- تولید قاب‌های فولادی
2. ناودانی صنعتی
ناودانی‌های صنعتی سنگین‌تر و مقاوم‌تر است و ویژگی‌هایی مانند مقاومت بالا و طول عمر و دوام بسیار زیاد دارد. از این نوع ناودانی برای مصارف زیر استفاده می‌شود:
- ساخت ماشین‌آلات و تجهیزات صنعتی
- کاربرد در سازه‌های فلزی
وب‌سایت plasticdrainage درباره پروفیل ناودانی صنعتی نوشته است:
«ناودان‌های صنعتی از مواد مستحکم ساخته شده است تا در برابر انواع شرایط آب‌وهوایی، بارهای سنگین و آسیب‌های فیزیکی بالقوه مقاومت کند. این امر طول عمر این محصول را تضمین می کند و نیاز به تعمیر یا تعویض مکرر را کاهش می‌دهد. هم‌چنین سیستم‌های ناودانی صنعتی، طیف گسترده‌ای از اتصالات و لوازم جانبی را ارائه می‌دهد که می تواند برای مطابقت با نیازهای ساختمان خاص، سفارشی شود. این تطبیق‌پذیری تضمین می‌کند که سیستم ناودانی برای مدیریت موثر جریان آب و زهکشی هم طراحی شده است.»
3. ناودانی دکوراتیو
از ناودانی دکوراتیو برای مصارف سبک و ساده که جنبه‌های زیبایی‌شناسانه در آن حائز اهمیت بسیاری است، استفاده می‌شود. این ناودانی معمولا از آلومینیوم یا استنلس استیل ساخته شده و مقاومت بالا در برابر خوردگی و سایر آسیب‌هایی که روی ظاهر محصول اثر می‌گذارد، از ویژگی‌های بارز آن است. از کاربردهای این نوع ناودانی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- ساخت شلف و قفسه
- تولید فریم‌ها
- طراحی و تزئینات دکوراسیون داخلی و خارجی
ناودان چیست و آیا با انواع پروفیل ناودانی فرق دارد؟
ناودان یکی از اجزاء مهم در سازه‌هاست که به دلیل شباهت نام پروفیل ناودانی با آن، ممکن است در برخی موارد توسط کاربران با این مقطع کاربردی صنایع فولاد اشتباه گرفته شود. اما ناودان با پروفیل باز ناودانی تفاوت‌هایی دارد و در کاربرد بسیار محدودتر است. به بیانی ساده، ناودان نوعی کانال یا لوله است که در امتداد لبه بام ساختمان نصب می‌شود تا آب باران و برف را هدایت کرده و از تجمع و نفوذ آب به سازه جلوگیری کند. ناودان معمولا از جنس گالوانیزه، آلومینیوم، PVC یا استنلس استیل در اشکالی مانند دایره، نیم‌دایره، زاویه‌دار یا مستطیل‌شکل تولید می‌شود.
قیمت انواع ناودانی
ناودانی معمولا قیمت خیلی بالایی ندارد و به‌طور کلی محصولی اقتصادی است. به عنوان مثال، ناودانی ساده بسته به ابعاد و کارخانه تولیدکننده، به ازای هر یک کیلوگرم محصول بین 36,450 تا 98,180 تومان قیمت دارد. قیمت ناودانی اروپایی نیز بین 50,410 تا 69,510 تومان به ازای هر کیلوگرم برآورد شده و هر یک کیلوگرم ناودانی فولادی، ین 29,400 تا 67,000 تومان است. گفتنی است این قیمت‌ها با توجه به شرایط تغییر پیدا می‌کند و ثابت نخواهد بود. قیمت بقیه انواع ناودانی هم با توجه به عواملی مانند ضخامت پوشش، نوع آلیاژ به کار رفته در ساختار، ابعاد، گرید و کارخانه و برند متفاوت است و برای اطلاع دقیق از نرخ روز این مقاطع، لازم است با ارائه‌دهندگان معتبر تماس بگیرید.
سخن پایانی محک استیل درباره انواع ناودانی
در این مقاله از مجله محک استیل درباره انواع ناودانی و کاربردهای هریک توضیح دادیم. این پروفیل‌های کاربردی در پروژه‌های صنعتی و ساختمانی، به‌طور کلی در پنج دسته جا گرفته و با توجه به مختصات خود مانند وزن، میزان دوام، طول عمر و سایر ویژگی‌های فیزیکی مانند مقاومت در برابر رطوبت یا خوردگی، کاربردی خاص می‌یابد. امیدواریم مطالعه این بخش شما را برای انتخاب بهترین نوع ناودانی برای پروژه مورد نظرتان، به‌طور کامل راهنمایی کرده باشد.
سوالات متداول درباره انواع پروفیل ناودانی
- آیا از ناودانی آلومینیومی می‌توان برای قسمت‌هایی از سازه که نیاز به قابلیت تحمل بار سنگین دارد استفاده کرد؟
خیر. ناودانی آلومینیومی سبک است و در برابر خوردگی هم مقاومت خوبی دارد، اما مقاومت مکانیکی آن به مراتب کمتر از نوع فولادی است و برای استفاده در سازه‌های باربر سنگین توصیه نمی‌شود.
- از کدام مدل ناودانی برای تحمل بار بالا استفاده می‌شود؟
ناودانی سنگین صنعتی برای این منظور مناسب است.
- ناودانی‌های گالوانیزه در چه شرایطی بهترین عملکرد را دارد؟
پروسه گالوانیزه کردن ناودانی‌ها و در واقع پوشش‌دهی آن‌ها با روی باعث پایداری این مقاطع باز در برابر زنگ‌زدگی و خوردگی در محیط‌های مرطوب، صنعتی یا ساحلی شده و آن‌ها را برای استفاده در این محیط‌ها مناسب می‌کند.
- چه عاملی روی طول عمر و کیفیت ناودانی گالوانیزه تاثیرگذار است؟
ضخامت پوشش گالوانیزه. این پوشش نیاز به نگهداری و مراقبت دقیق دارد، زیرا ممکن است هنگام جوشکاری آسیب ببیند.
- مهم‌ترین نکته در نصب ناودانی‌ها چیست؟
نصب درست ناودانی‌ها روی عملکرد صحیح و مطلوب آن‌ها تاثیر مستقیم دارد و بنابراین میبایست در نهایت دقت انجام شود. نصب دقیق انواع ناودانی در اصل شامل رعایت استانداردهای تراز و پیچ و مهره‌گذاری، جلوگیری از تنش‌های اضافی و تحمیل بارهای نادرست است.
- آیا دمای محیط روی عملکرد ناودانی موثر است؟
بله. برخی از مدل‌های ناودانی فولادی ممکن است تحت دماهای بسیار پایین شکننده شود، بنابراین باید در پروژه‌های مربوط به مناطق سردسیر، از ناودانی‌هایی با فولادهای خاص با قابلیت کشسانی بالا یا ناودانی با جنس استنلس استیل استفاده کرد. در دماهای بسیار بالا هم خواص مکانیکی فولاد ممکن است کاهش یابد و باید به نوع آلیاژ به کار رفته در آن دقت کرد.
