فولاد سبز چیست؟ | روش تولید، مزایا و کاربردها
اصطلاح فولاد سبز (green steel) به روشی مدرن در تولید فولاد مربوط است. حین تولید فولاد به این روش، برخلاف روش سنتی و معمول فولادسازی، گازهای گلخانهای مخرب برای محیط زیست مانند کربن تولید نمیشود. در نتیجه با استفاده از فرآیند ساخت فولاد سبز، تولید تقریبا هفت درصد از کربندیاکسید که از صنایع فولاد ایجاد شده و روی محیط زیست اثرات تخریبی به جا میگذارد، متوقف شده و در نتیجه سهم صنایع فولاد در آلوده کردن محیط زیست با تولید این گاز، به صفر میرسد. به همین خاطر بسیاری از کشورها تلاش میکنند این روش تولید را جایگزین روش معمول تولید فولاد کنند. اگر دوست دارید در این مورد بیشتر بدانید، این مقاله را تا آخر مطالعه کنید.
فولاد سبز چیست؟
فولاد سبز نوعی از فولاد است که در پروسه تولید آن بهجای استفاده از سوختهای فسیلی از سوختهای تجدیدپذیر و برق استفاده میشود. کیفیت، ویژگیها و خواص فیزیکی محصولی که به این روش ساخته میشود فرقی با فولاد معمولی ندارد. هدف از تولید فولاد با سوختهای تجدیدپذیر تنها کاهش آلایندهها و کربن با هدف کمک به حفظ هرچه بیشتر سلامت محیط زیست است. البته تولیدکنندگان فولاد در سراسر دنیا علاوهبر در نظر داشتن این مورد، بهخاطر قوانین جدید وضعشده در تولید فولاد بهروش سنتی و همراه با تولید کربن و همچنین مالیات آن، تولید فولاد به روش فولاد سبز را ترجیح میدهند و سعی میکنند با پایهریزی تولید فولاد سبز و فراهم کردن امکانات، تجهیزات، تکنولوژی و تامین هزینههای آن، تا چند دهه دیگر تولید فولاد در کشور خود به این روش را قطعی کنند.




نحوه تولید فولاد سبز
برای تولید فولاد سبز باید از آهن اسفنجی استفاده کرد. آهن اسفنجی یکی از محصولات تولیدی میانی در حین فرآیند ساخت فولاد است که از سوخت هیدروژن حاصل میشود. برای تولید فولاد سبز، آهن اسفنجی یا سنگآهن جامد را با سوخت هیدروژن سبز بهصورت مستقیم احیا میکنند. سپس محصول بهدست آمده را در کوره قوس الکتریکی ذوب میکنند و به این صورت، محصول نهایی یعنی فولاد سبز تولید میشود. جالب است بدانید در این روش بهجای آزاد شدن آلایندهها و گازهای گلخانهای مانند کربن و تولید آلودگیهای زیستمحیطی، اکسیژن تولید میشود که هیچ ضرری برای محیط زیست ندارد.
تفاوت روش سنتی تولید فولاد با فولاد سبز
همانطور که در قسمت نحوه تولید فولاد سبز شرح دادیم، در تولید فولاد سبز از کورههای قوس الکتریکی، برق و سوخت هیدروژن استفاده میشود. بنابراین در صورت استفاده از این روش برای تولید فولاد، شرکت سازنده میبایست کلیه زیر ساختهای خود را تغییر دهد و این خود مستلزم صرف هزینه زیادی است؛ چراکه در تهیه فولاد به روش سنتی، کورههای بلند و سوختهای فسیلی نظیر زغال سنگ، پایه و اساس کار را شکل میدهد و اگر قرار باشد روش تولید به فولاد سبز تغییر کند، کورههای قوس الکتریکی جایگزین این موارد خواهد شد. بهعلاوه تامین برق نیز هزینه زیادی در پی دارد. کارشناسان و متخصصین این صنعت در تلاش هستند تا با ایجاد تغییرات سازنده و مثبت و بهینه کردن هرچه بهتر مراحل تولید فولاد سبز، به کاهش هزینههای تولید فولاد سبز کمک کنند.




کاربرد فولاد سبز
تفاوت فولاد سبز با فولاد معمولی تولیدشده بهروش سنتی، تنها در روش تولید آن است و محصولات نهایی از لحاظ کیفیت، ظاهر، خواص و کارایی هیچ تفاوتی باهم ندارد. بنابراین، فولاد سبز در تمام مواردی که به فولاد نیاز است، مانند فولاد تولیدی به روش سنتی کاربرد دارد؛ از فولاد سبز میتوان در پروژههای ساختمانی، تولید ابزارآلات و انواع میلگرد، لوله، تیرآهن، پلسازی، تجهیزات دریایی و همچنین در صنعت خودروسازی استفاده کرد.
چالشهای موجود در مسیر تولید فولاد سبز و اهمیت تولید آن
از آنجایی که ساخت فولاد سبز هزینههای زیادی در پی دارد، آهن تولیدی از این فرآیند نیز نسبت به آهنهایی که به روش معمولی تولید میشود، هزینه بالایی خواهد داشت. ضمنا دانش، مهارت و تکنولوژی تولید فولاد سبز فعلا در دسترس همه تولیدکنندگان نیست. اما اهمیت تولید فولاد به این روش و مزایایی که دارد، تولیدکنندگان را قانع میکند از این روش استفاده کنند؛ زیرا با تولید فولاد و عدم استفاده از سوختهای فسیلی، گاز گلخانهای کربن وارد چرخه محیط زیست نخواهد شد، احتمال گرمایش کره زمین پایین میآید و در نتیجه تولید فولاد خطری برای محیط زیست در پی نخواهد داشت که این خود مزیتی بزرگ است.
شرکتهای تولید فولاد سبز در ایران و جهان
در ایران به دلیل نبود زیرساختهای مورد نیاز، عدم دسترسی به تجهیزات لازم برای تولید فولاد سبز و نبود تکنولوژی و تخصص مربوطه، تولید فولاد سبز هنوز به مرحله اجرا نرسیده است. اما در چند کشور تولید فولاد سبز عملا انجام شده است؛ کمپانی سوئدی SSAB اولین شرکت تولیدکننده فولاد سبز در دنیاست که از محصولات آن در صنعت خودروسازی برای شرکت ولوو و ساخت کامیون استفاده شد. چین هم دومین کشوری است که اقدام به تولید فولاد سبز کرده است؛ شرکت فولاد بائو چین، بزرگترین تولیدکننده فولاد در سطح جهانی، با هدف رسیدن به کربن صفر تا سال 2050، پروژه تولید فولاد سبز را کلید زده است. از دیگر موسسات معتبر صنایع فولاد که از این روش برای تولیدات خود استفاده میکند، میتوان به شرکت اسپانیایی آرسلور میتال و همچنین گروه ریو تینتو هم اشاره کرد.
کلام آخر محک استیل درباره فولاد سبز
در این مقاله از مجله محک استیل درباره تولید فولاد سبز توضیح دادیم. با وجود چالشها و موانع مختلف در مسیر تولید فولاد به این روش از جمله هزینههای بالا، نیاز به کورههای مخصوص و تامین برق، این نوع روش تولیدی هماکنون در بعضی از کشورها استفاده میشود. پیشبینی میشود تا سی سال دیگر همچنان از روش سنتی برای تولد فولاد استفاده شود. اما بههرحال به دلیل امتیازات مثبت و اثرات مفید تولد فولاد سبز روی محیط زیست، در چند دهه دیگر بهمرور این روش جایگزین تولید سنتی فولاد خواهد شد.
نظرات خود درباره فولاد سبز و تولید آن را با ما بهاشتراک بگذارید.